Heat stroke : उष्माघात म्हणजे काय ? उष्माघात लक्षणे आणि खबरदारी

Heat stroke ही अति उष्णतेमुळे उद्भवणारी सर्वात गंभीर स्थिती आहे. जेव्हा तुमचे शरीर तापमान नियंत्रित करू शकत नाही तेव्हा असे होते.

Heat stroke म्हणजे काय ?

शरीर जास्त गरम होणे: उष्ण हवामानात किंवा कठोर क्रियाकलापांमध्ये, तुमचे शरीर थंड होण्यासाठी घाम येतो. उष्माघातात, ही यंत्रणा अपयशी ठरते आणि तुमच्या शरीराचे तापमान वेगाने वाढते.
तापमान स्पाइक: उष्माघाताची व्याख्या सामान्यत: 104°F (40°C) पेक्षा जास्त शरीराचे मुख्य तापमान म्हणून केली जाते.
अवयवांचे नुकसान: उच्च तापमान तुमच्या मेंदू, हृदय, मूत्रपिंड आणि स्नायूंना नुकसान पोहोचवू शकते.
उष्माघात ही वैद्यकीय आणीबाणी आहे. एखाद्याला ते असल्याची तुम्हाला शंका असल्यास, ताबडतोब आपत्कालीन सेवांना कॉल करा. येथे पहाण्यासाठी काही चेतावणी चिन्हे आहेत:

• उच्च शरीराचे तापमान (104°F वर)
• गोंधळ किंवा बदललेली मानसिक स्थिती
• डोकेदुखी
• मळमळ किंवा उलट्या
• चक्कर येणे
• वेगवान, मजबूत नाडी
• शुद्ध हरपणे
• गरम, लाल, कोरडी किंवा ओलसर त्वचा (नेहमी उपस्थित नसते)

लक्षात ठेवा, प्रतिबंध महत्वाचा आहे. हायड्रेटेड राहा, कमाल उष्णतेच्या वेळी कठोर क्रियाकलाप टाळा आणि संरक्षणात्मक कपडे घाला.

हे हि वाचा – Weight loss tips in marathi : वजन कमी करण्यासाठी १० टिप्स

उन्हाळ्याच्या तीव्र उष्णतेमुळे होणारा उष्माघात टाळण्यासाठी खालील उपाययोजना करा:

द्रवपदार्थांचे सेवन:

• दिवसभरात भरपूर पाणी प्या. तहान लागण्याची वाट न पाहता पाणी पित रहा.
• थंड पाणी, ORS, नारळ पाणी, फळांचे रस यांचे सेवन करा.
• मद्यपान आणि कॅफीनयुक्त पेये टाळा.

कपडे आणि आहार:

• हलके, सुती आणि रंगीत कपडे घाला.
• गडद रंगाचे कपडे उष्णता शोषून घेतात आणि शरीराचे तापमान वाढवतात.
• हलके आणि पौष्टिक अन्न खा.
• तळलेले आणि मसालेदार पदार्थ टाळा.

बाहेर जाण्याबाबत:

• शक्यतो सकाळी लवकर किंवा संध्याकाळी उशिरा बाहेर जा.
• तीव्र उन्हात जाणे टाळा.
• बाहेर जाताना टोपी, गॉगल आणि छत्री वापरा.
• शरीरावर सनस्क्रीन लावून घ्या.

इतर उपाय:

• नियमित व्यायाम करा.
• पुरेशी झोप घ्या.
• थंडगार वातानुकूलित वातावरणात रहा.
• शक्यतो घरात रहा आणि बाहेर जाणे टाळा.
• लहान मुले आणि वृद्ध लोकांना विशेष काळजी घ्या.

हे हि वाचा –Maharashtra’s peacock village जिथे तुम्हाला फक्त मोरच पहायला मिळतील.

उष्माघाताची लक्षणे:

• तीव्र तहान
• डोकेदुखी
• मळमळ आणि उलट्या
• चक्कर येणे
• थकवा
• शरीराचे तापमान वाढणे
• त्वचेचा रंग लाल किंवा फिकट होणे

उष्माघाताचा सामना कसा करावा:

• लगेच थंडगार सावलीत जा.
• थंड पाणी प्या.
• डोक्यावर आणि मानेवर थंड पाणी टाका.
• ओले कपडे घाला.
• ORS द्रावण द्या.
• लक्षणे सुधारल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
• लक्षणे सुधारली नाहीत तर ताबडतोब रुग्णालयात नेण्यास विलंब करू नका.

उष्माघात हा एक गंभीर आजार आहे. योग्य वेळी उपचार न मिळाल्यास जीवघेणा ठरू शकतो.

टीप:

• उन्हाळ्यात द्रवपदार्थांचे सेवन आणि योग्य आहार यावर विशेष लक्ष द्या.
• लहान मुले आणि वृद्ध लोकांना उन्हापासून विशेष काळजी घ्या.
• उष्माघाताची लक्षणे दिसल्यास त्वरित उपचार घ्या.

Heat stroke पासून बचाव करण्यासाठी खालील टिप्स लक्षात ठेवा:

• लहान मुले आणि वृद्ध लोकांना उष्माघाताचा धोका जास्त असतो. त्यांची विशेष काळजी घ्या.
• बाहेर काम करणारे लोक, खेळाडू आणि सैनिकांना उष्माघाताचा धोका जास्त असतो. त्यांनी पुरेसे द्रवपदार्थ प्यावे आणि नियमितपणे विश्रांती घ्यावी.
• गर्भवती महिलांना उष्माघाताचा धोका जास्त असतो. त्यांनी द्रवपदार्थांचे सेवन वाढवावे आणि उष्णतेत बाहेर जाणे टाळावे.

Heat stroke ( उष्माघात ) हा एक गंभीर आजार आहे. योग्य प्रतिबंधात्मक उपाययोजना आणि त्वरित उपचारांमुळे उष्माघातापासून बचाव करता येऊ शकतो.