चीनमध्ये उद्रेक झाल्यानंतर आता भारतातही ह्यूमन मेटापनेयुमोव्हायरस (HMPV) च्या प्रकरणांमध्ये वाढ होत आहे, ज्यामुळे नागरिकांमध्ये कोविड-19 सारख्या महामारीच्या पुनरावृत्तीची भीती निर्माण झाली आहे.
7 जानेवारी 2025 पर्यंत भारतात एच एम पी व्ही चे सात प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत, जी सर्व 2 महिन्यांपासून 14 वर्षांच्या मुलांमध्ये आहेत.
आरोग्य यंत्रणा सतर्क
भारतात आरोग्य यंत्रणा आणि अधिकाऱ्यांनी एच एम पी व्ही च्या प्रसाराला रोखण्यासाठी कडक उपाययोजना सुरू केल्या आहेत. चीनमध्ये या विषाणूमुळे रुग्णालयांवर ताण पडला आहे, आणि भारतात याचा प्रभाव कमी करण्यासाठी देखरेख वाढवण्यात आली आहे.
HMPV आणि Covid-19 मध्ये समानता
एच एम पी व्ही आणि कोविड-19 यामधील लक्षणांमध्ये साम्य आढळल्यामुळे अनेक नागरिकांमध्ये या विषाणूंविषयी अधिक प्रश्न निर्माण होत आहेत. कोविड लसीमुळे HMPV पासून संरक्षण मिळेल का, हा महत्त्वाचा प्रश्न लोक विचारत आहेत.
हे हि वाचा – धोक्याची चाहूल ? श्वसन विषाणू HMPV काय आहे ? प्रतिबंधक उपाय जाणून घ्या.
कोविड लस HMPV पासून संरक्षण देईल का?
तज्ज्ञांच्या मते, एच एम पी व्ही हा नवीन विषाणू नाही. त्याची लक्षणे इनफ्लूएंझा विषाणूसारखी आहेत.
- सध्या एच एम पी व्हीसाठी कोणतीही लस किंवा विशिष्ट उपचार उपलब्ध नाहीत.
- कोविड-19 आणि एच एम पी व्ही वेगवेगळ्या विषाणू कुटुंबांशी संबंधित आहेत. त्यामुळे कोविड लसीने HMPV पासून संरक्षण मिळण्याची शक्यता नाही.
डॉ. सुमित कुमार सिंग, संचालक आणि वरिष्ठ विषाणूशास्त्रज्ञ, डॉ. आंबेडकर सेंटर फॉर बायोमेडिकल रिसर्च, नवी दिल्ली, यांनी स्पष्ट केले की, “SARS-CoV-2 (कोविड-19) आणिएच एम पी व्ही या वेगवेगळ्या विषाणू कुटुंबांशी संबंधित आहेत आणि त्यांचे अँटीजेनिक गुणधर्म वेगळे आहेत. त्यामुळे कोविड लस एच एम पी व्ही विरुद्ध संरक्षण देऊ शकत नाही.”
HMPV ची चिंताजनक वैशिष्ट्ये
एच एम पी व्ही हा RNA आधारित विषाणू असल्याने त्याच्या जीनोममध्ये झपाट्याने बदल होण्याची शक्यता असते.
- सतत होणाऱ्या म्युटेशन्समुळे संसर्ग वाढू शकतो आणि परिस्थिती नियंत्रणाबाहेर जाण्याची भीती निर्माण होऊ शकते.
- भारतात सध्या एच एम पी व्ही ची तपासणी उपलब्ध आहे. मात्र, चीनमध्ये संक्रमित करणारा एच एम पी व्ही आणि भारतातील एच एम पी व्हीएकसारखा आहे का, हे अद्याप स्पष्ट झालेले नाही.
जीनोम सिक्वेन्सिंगद्वारे या विषाणूच्या स्ट्रेन्समधील साम्य आणि वेगळेपण समजणे शक्य होईल. तसेच, चीनमध्ये प्रकरणांमध्ये वाढ का होत आहे, याचे कारण शोधण्यासाठीही हे उपयुक्त ठरेल.
निष्कर्ष
एच एम पी व्हीसध्या भारतात चिंता वाढवत आहे, परंतु योग्य ती दक्षता आणि आरोग्य उपाययोजनांद्वारे याचा प्रभाव कमी करता येऊ शकतो. नागरिकांनी घाबरून जाण्याऐवजी तज्ज्ञांच्या सल्ल्याने आरोग्य नियमांचे पालन करणे गरजेचे आहे.
I am a professional film serial writer director and apart from this work I do blogging full time.I am the founder of 24 Yes Entertainment a production house.Besides this I have written and directed many OTT serials till date.