धोक्याची चाहूल ? श्वसन विषाणू HMPV काय आहे ? प्रतिबंधक उपाय जाणून घ्या.

सोमवारी भारताने मानव मेटापन्युमोव्हायरस (HMPV) या अत्यंत संसर्गजन्य श्वसन विषाणूच्या पहिल्या पुष्टीकरण झालेल्या रुग्णांची नोंद केली.

केंद्रीय आरोग्य मंत्री जे.पी. नड्डा यांनी स्पष्ट केले की, देशात कर्नाटक, तामिळनाडू, अहमदाबाद, चेन्नई, आणि कोलकाता येथे एकूण सात प्रकरणे आढळली आहेत.

दरम्यान, चीनमध्ये एच एम पी व्ही संसर्गांमध्ये वाढ झाल्यामुळे रुग्णालये गर्दीने भरली आहेत, आणि संभाव्य प्रादुर्भावाच्या भीतीने नागरिकांमध्ये चिंता वाढली आहे. उत्तर प्रांतांमध्ये, विशेषतः मुलांमध्ये संसर्गाची तीव्रता जास्त असल्याचे दिसून आले आहे.

HMPV Virus म्हणजे काय?

Human Metapneumovirus हा एक श्वसन विषाणू आहे, जो परमायक्सोव्हायरिडे कुटुंबातील आहे. हा विषाणू मुख्यतः वरच्या आणि खालच्या श्वसन मार्गांवर परिणाम करतो, जसे की नाक, घसा आणि फुफ्फुसे. हा प्रामुख्याने लहान मुलांमध्ये, वृद्धांमध्ये आणि कमकुवत रोगप्रतिकारक शक्ती असलेल्या व्यक्तींमध्ये आढळतो.

हे हि वाचा – कोरोना नंतर “भारतामध्ये HMPV Virus चा पहिला रुग्ण सापडला; आरोग्य यंत्रणा सतर्क!

वाढीमागील कारणे:

या प्रकरणांमध्ये वाढ होण्यामागे ऋतुमानातील बदल, लोकसंख्येतील प्रतिकारशक्तीतील घट, आणि कोविड-१९ प्रतिबंधक उपाययोजनांतील सैलसरपणा ही कारणे असू शकतात. हा विषाणू शिंकणे किंवा खोकल्याद्वारे हवेतून पसरणाऱ्या थेंबांद्वारे पसरतो.

प्रतिबंधक उपाय:

1. हात धुणे: साबणाने २० सेकंदांपर्यंत नियमितपणे हात धुणे.
2. मास्क वापरणे: गर्दीच्या ठिकाणी किंवा बंदिस्त जागांमध्ये मास्क वापरणे.
3. संपर्क टाळा: आजारी व्यक्तींपासून दूर राहणे.
4. तोंड झाका: शिंकताना किंवा खोकताना रुमाल किंवा कोपराने तोंड झाकणे.
5. पृष्ठभाग स्वच्छ ठेवा: जास्त वापरल्या जाणाऱ्या ठिकाणांचा नियमितपणे निर्जंतुकीकरण करणे.
6. रोगप्रतिकारशक्ती वाढवा: चांगला आहार, व्यायाम, आणि पुरेशी झोप घेणे.
7. लसीकरण: एच एम पी व्ही साठी सध्या कोणतीही लस उपलब्ध नाही, पण फ्लू आणि कोविड-१९ यांसाठीच्या लसी घेतल्या पाहिजेत.

भारतामध्ये पुन्हा महामारी होण्याची शक्यता?

एच एम पी व्ही हे गंभीर आजारास कारणीभूत ठरू शकते, परंतु Covid 19 सारखी महामारी घडविण्याची शक्यता कमी आहे. कोविड-१९ च्या तुलनेत एच एम पी व्ही ची प्रसारण क्षमता कमी आहे. तथापि, संवेदनशील गटांमध्ये (वृद्ध, आजारी व्यक्ती) यामुळे गंभीर आजार होऊ शकतो.

कोविडसारखे आहे का?

एच एम पी व्ही आणि Covid 19 यांची काही लक्षणे समान असली तरी ते वेगवेगळ्या विषाणूंमुळे होतात. HMPV तुलनेने सौम्य स्वरूपाचा असतो, परंतु कमकुवत रोगप्रतिकारक शक्ती असलेल्या व्यक्तींमध्ये तो गंभीर आजार निर्माण करू शकतो.

निष्कर्ष:

एच एम पी व्ही हा एक श्वसन विषाणू आहे जो विशिष्ट गटांमध्ये गंभीर परिणाम करू शकतो. मात्र, योग्य उपाययोजना आणि जनजागृतीद्वारे त्याचा प्रसार नियंत्रित करता येऊ शकतो.