MAKAR SANKRATI 2025 चा मुहूर्त आणि महत्व या लेखात जाणून घ्या. मकर संक्रांती हा सण भारतातील सर्वात प्राचीन आणि महत्त्वाच्या सणांपैकी एक आहे.
हा सण मुख्यतः सूर्यदेवतेला समर्पित असून तो शेतकऱ्यांसाठी नव्या वर्षातील पहिला महत्त्वाचा सण मानला जातो. मकर संक्रांती हिंदू धर्मीय सौर पंचांगावर आधारित असून तो सूर्याच्या मकर राशीत प्रवेश करण्याच्या घटनेशी संबंधित आहे
MAKAR SANKRATI 2025 चा मुहूर्त
२०२५ साली मकर संक्रांती १४ जानेवारी रोजी साजरी केली जाईल. या दिवशी सूर्य मकर राशीत प्रवेश करतो. या महत्त्वपूर्ण संक्रमणासाठी शुभ मुहूर्त हा सकाळी ८:०५ वाजल्यापासून सुरू होईल आणि तो दिवसभर सुरू राहील. या दिवशी स्नान, दान आणि पूजा करण्याला विशेष महत्त्व आहे.
हे हि वाचा – फ्रेंडशिप डे चा इतिहास : फ्रेंडशिप डे ची सुरुवात कुठे आणि कधीपासून झाली.
MAKAR SANKRATI चा इतिहास आणि पार्श्वभूमी
मकर संक्रांतीचा उगम पुराणांमध्ये सापडतो. या सणाचा संबंध महाभारत, विष्णू पुराण आणि इतर धार्मिक ग्रंथांशी आहे. हा सण सूर्याच्या उत्तरायण प्रवासाच्या सुरुवातीस साजरा केला जातो. उत्तरायण काळ म्हणजे दिवस मोठे होऊ लागण्याचा कालखंड, जो सकारात्मकता आणि शुभतेचे प्रतीक मानला जातो.
सण साजरा करण्याची परंपरा
मकर संक्रांती देशभर विविध पद्धतींनी साजरी केली जाते. महाराष्ट्रात या दिवशी तिळगुळाच्या लाडवांचे विशेष महत्त्व आहे. “तिळगुळ घ्या आणि गोड-गोड बोला” हा संवाद परस्परांमधील प्रेम आणि मैत्रीचे प्रतीक आहे. महिलांना वाण देणे, हळदी-कुंकवाचा कार्यक्रम ठेवणे आणि गोड पदार्थांचे वाटप करणे, या परंपरांचा भाग आहे.
उत्तर भारतात पतंगबाजीचा सण मोठ्या उत्साहाने साजरा होतो. गुजरातमध्ये ‘उत्तरायण’ या नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या या सणाच्या निमित्ताने आकाश पतंगांनी भरून जाते. दक्षिण भारतात पोंगल या नावाने हा सण साजरा होतो. पोंगल हा चार दिवस चालणारा सण असून तो समृद्धीचे प्रतीक मानला जातो.
शेती आणि मकर संक्रांतीचे नाते
MAKAR SANKRATI हा मुख्यतः शेतकऱ्यांचा सण मानला जातो. यावेळी रब्बी हंगामातील पीक तयार होते आणि त्याची कापणी सुरू होते. हा सण शेतीच्या समृद्धीचा उत्सव मानला जातो. पिकांची भरघोस कापणी शेतकऱ्यांना आनंद देते आणि समाजात नवीन आशा निर्माण करते.
मकर संक्रांतीचे धार्मिक आणि आध्यात्मिक महत्त्व
मकर संक्रांतीचा संबंध गंगेसह अनेक पवित्र नद्यांशी जोडला जातो. या दिवशी गंगा नदीत स्नान केल्याने पापक्षालन होते, असे मानले जाते. हरिद्वार, वाराणसी, प्रयागराज यांसारख्या ठिकाणी मोठ्या प्रमाणावर भाविक गंगास्नानासाठी येतात.
या सणाचा अध्यात्मिक दृष्टिकोनही महत्त्वाचा आहे. सूर्याच्या मकर राशीत प्रवेशामुळे निसर्गात नवीन ऊर्जा आणि सकारात्मकतेचा संचार होतो. या दिवशी दानाचे विशेष महत्त्व असल्याने गरजू व्यक्तींना अन्न, वस्त्र आणि पैसे दान केले जातात.
मकर संक्रांतीशी संबंधित कथा आणि दंतकथा
पुराणांनुसार, या दिवशी सूर्यदेवाने आपला पुत्र शनीला भेटण्यासाठी मकर राशीत प्रवेश केला होता. म्हणूनच सूर्य आणि शनी यांच्यातील स्नेहाचा हा दिवस मानला जातो. तसेच, या दिवशी महाभारतातील भीष्म पितामहांनी आपला प्राण त्याग केला होता, अशीही मान्यता आहे.
सणाच्या आधुनिक साजरीची पद्धत
आधुनिक काळात मकर संक्रांती उत्सवाला सांस्कृतिक कार्यक्रम, मेळावे, पतंगबाजी स्पर्धा आणि सामूहिक दानधर्म यांचे स्वरूप प्राप्त झाले आहे. या दिवशी शाळा, महाविद्यालये आणि सांस्कृतिक संस्था विविध उपक्रम आयोजित करतात. सोशल मीडियाच्या युगात, तिळगुळाच्या परंपरेसोबतच शुभेच्छा संदेश आणि गिफ्ट्सची देवाणघेवाण केली जाते.
निष्कर्ष
MAKAR SANKRATI हा भारतीय संस्कृतीचा एक अविभाज्य भाग आहे. हा सण केवळ धार्मिक आणि आध्यात्मिकदृष्ट्या महत्त्वाचा नसून, तो निसर्गाशी आणि समाजाशी जोडणारा सण आहे. २०२५ साली हा सण पारंपरिक उत्साहाने साजरा केला जाईल, याची खात्री आहे. तिळगुळाची गोडी आणि पतंगबाजीच्या उत्सवात मकर संक्रांतीच्या शुभेच्छा देताना आपण एकमेकांशी आपले नाते अधिक दृढ करू या.
“तिळगुळ घ्या, गोड-गोड बोला!”
I am a professional film serial writer director and apart from this work I do blogging full time.I am the founder of 24 Yes Entertainment a production house.Besides this I have written and directed many OTT serials till date.