PM SVANidhi Scheme UPSC म्हणजे पंतप्रधान स्ट्रीट व्हेंडर आत्मनिर्भर निधी, ज्याची सुरुवात गृहनिर्माण आणि शहरी व्यवहार मंत्रालयाने 1 जून 2020 रोजी केली. या योजनेचा उद्देश फक्त कर्ज उपलब्ध करून न देता, तर रस्त्यावर व्यवसाय करणाऱ्या विक्रेत्यांच्या सर्वांगीण विकासासाठी आणि आर्थिक उन्नतीसाठी आहे.
PM SVANidhi Scheme UPSC महत्त्वाचे वैशिष्ट्ये:
- या योजनेअंतर्गत स्ट्रीट व्हेंडर्सना एक वर्षासाठी ₹10,000 पर्यंतचे सुरक्षा रक्षक-मुक्त कार्यशील भांडवल दिले जाते.
- नियमित कर्जफेडीसाठी 7% वार्षिक व्याज अनुदान आणि निर्धारित डिजिटल व्यवहारांवर ₹1,200 वार्षिक कॅशबॅक दिला जातो.
- या योजनेद्वारे सुमारे 50 लाख रस्त्यावर व्यवसाय करणाऱ्या विक्रेत्यांना त्यांच्या व्यवसाय पुन्हा सुरू करण्यासाठी मदत करण्यात येते, ज्यामध्ये शहरी आणि उपशहरी तसेच ग्रामीण क्षेत्रातील व्यवसायिकांचा समावेश आहे.
हे हि वाचा – “Ladki Bahin Yojana 2.0 : दरमहा ₹2100 —पात्रता तपासा, नवीन नोंदणी केलीत का ?
पात्रता निकष:
पीएम स्वनिधी योजनेसाठी पात्रतेचे निकष खालीलप्रमाणे आहेत:
- शहरी स्थानिक स्वराज्य संस्था (ULBs) कडून जारी केलेले विक्री प्रमाणपत्र/ओळखपत्र असलेले स्ट्रीट व्हेंडर्स.
- ओळख सर्व्हेमध्ये न सामील झालेले किंवा सर्वेक्षणानंतर व्यवसाय सुरू केलेले विक्रेते, ज्यांना ULB/टाउन व्हेंडिंग कमिटी (TVC) कडून शिफारस पत्र (LoR) जारी करण्यात आले आहे.
- लॉकडाऊन कालावधीमध्ये काही राज्यांनी/केंद्रशासित प्रदेशांनी एकवेळ मदतीसाठी तयार केलेल्या विक्रेत्यांच्या यादीतील लाभार्थी.
परिणाम:
PM SVANidhi Scheme UPSC ने लाखो रस्त्यावर व्यवसाय करणाऱ्या विक्रेत्यांचे जीवन सुधारले आहे:
- व्यवसायांचे पुनरुज्जीवन: या योजनेने महामारीमुळे आर्थिक संकटात सापडलेल्या विक्रेत्यांना पुन्हा व्यवसाय सुरू करण्यास मदत केली.
- डिजिटल साक्षरतेचा प्रसार: कॅशबॅकमुळे डिजिटल पेमेंटचा अवलंब वाढला असून, विक्रेत्यांमध्ये आर्थिक साक्षरता आणि उत्तरदायित्व वाढले आहे.
- अनौपचारिक कर्जावर अवलंबित्व कमी: या योजनेमुळे विक्रेत्यांना जास्त व्याज दर लावणाऱ्या खासगी सावकारांपासून मुक्तता मिळाली.
- महिला उद्योजकांचा सक्षमीकरण: लाभार्थ्यांमध्ये महिलांचा मोठा टक्का होता, ज्यामुळे त्यांच्या आर्थिक सहभागात वाढ झाली.
ही योजना केवळ व्यवसायाला चालना देत नाही तर सामाजिक-आर्थिक सक्षमीकरणाचा प्रभावी टप्पा सिद्ध झाली आहे. UPSC परीक्षेसाठी हा महत्त्वाचा विषय असून याचा अभ्यास करताना योजनांची विस्तृत आणि सखोल माहिती ठेवावी.
I am a professional film serial writer director and apart from this work I do blogging full time.I am the founder of 24 Yes Entertainment a production house.Besides this I have written and directed many OTT serials till date.