Tripurari Purnima त्रिपुरारी पौर्णिमा कथा मान्यता आणि महत्व

Tripurari Purnima ही कार्तिक महिन्याच्या पौर्णिमेला येते. जिला कार्तिक पौर्णिमा सुद्धा म्हंटले जाते. हिंदू धर्मात या दिवशी भगवान शिवाच्या तिन्ही रूपांचा पूजन केले जाते. या दिवशी भगवान शिवाने त्रिपुरासुर नावाच्या राक्षसाचा वध केला होता.

Tripurari Purnima पौराणिक कथा

त्रिपुरासुर नावाच्या राक्षसाने खडतर तप करून ब्रह्मदेवाकडून शत्रूंपासून भय राहणार नाही असा वर मागून घेतला या वरामुळे उन्मत्त होऊन तो सर्व लोकांना व देवांनासुद्धा खूप त्रास द्यायला लागला. त्रिपुरासुर हा एक अत्यंत शक्तिशाली राक्षस होता.

त्याची तीन नगरे होती आणि त्याला अभेद्य तट होता. त्यामुळे देवांनाही त्याचा पराभव करता येईना. देवांनी शेवटी भगवान शिवाची प्रार्थना केली. भगवान शिवांनी त्याच्या तिन्ही नगरांचा नाश करून त्याचा वध केला. यामुळे देवांना आणि मानवांना त्याच्या त्रासापासून मुक्तता मिळाली.

हे हि वाचा – Budhni Manjhiyain : ‘नेहरूंची आदिवासी पत्नी’, जिला आयुष्यभर बहिष्कृत करण्यात आले…

कार्तिक पौर्णिमा दीपोत्सव

कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी ही घटना घडल्यामुळे तिला Tripurari Purnima म्हटले जाऊ लागले. त्रिपुरारी पौर्णिमेच्या दिवशी घराघरात दिवे लावले जातात. तसेच, नदीत दीपदान केले जाते. या दिवशी भगवान शिवाला त्रिपुरी पाळक म्हणून ओळखले जाते.

या दिवशी भगवान शिवाला प्रसन्न करण्यासाठी विशेष पूजा केली जाते. या दिवशी त्रिपुरी बत्ती लावली जाते. त्रिपुरी बत्ती ही तीन वाती असलेली एक बत्ती असते. या बत्तीचा वापर त्रिपुरासुराच्या तीन नगरांचे प्रतीक म्हणून केला जातो.

कार्तिक स्वामी दर्शन

या दिवशी कार्तिक स्वामींचे दर्शन घेतले जाते.कार्तिक पौर्णिमेचा दिवस उत्तर प्रदेशात स्कंदजयंती म्हणून मानतात. यादिवशी स्कंदमूर्तीची (कार्तिकेयाची) पूजा करतात. कार्तिक पौर्णिमेस चंद्र कृत्तिका नक्षत्रात असतांना जर स्कंदाचे (कार्तिकेयाचे) दर्शन घेतले तर ते महापुण्यकारक असते अशी भाविकांची श्रद्धा आहे.

मान्यता

या दिवशी भगवान विष्णूंनी वेदांचे रक्षण करण्यासाठी आणि प्रलयाच्या वेळी विश्वाचे रक्षण करण्यासाठी मत्स्य अवतार घेतला होता.

Tripurari Purnima च्या दिवशी तामिळनाडूतील अरुणाचलम पर्वताची १३ किमी प्रदक्षिणा केली जाते. याला सर्व पौर्णिमेतील सर्वात मोठी परिक्रमा म्हणतात. लाखो लोक येथे येऊन प्रदक्षिणा करून पुण्य कमावतात. 

Tripurari Purnima च्या दिवशी काही ठिकाणी तुळशी विवाह देखील केला जातो. तुळशी विवाह हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वाचा सण आहे. या दिवशी तुळशीची पूजा करून तिचे लग्न भगवान विष्णूशी लावले जाते.

हे हि वाचा- Begunkodor Railway Station ४२ वर्षापासून का बंद होते हे रेल्वे स्टेशन

त्रिपुरारी पौर्णिमेचे महत्त्व

• या दिवशी भगवान शिवाने त्रिपुरासुराचा वध केला होता.
• या दिवशी भगवान शिव तिन्ही देवतांचे रक्षक म्हणून ओळखले जातात.
• या दिवशी त्रिपुरी बत्ती लावून त्रिपुरासुराचा पराभव केला जातो.
• या दिवशी तुळशी विवाह करून भगवान विष्णूची पूजा केली जाते.

त्रिपुरारी पौर्णिमा ही एक शुभ आणि मंगलमय दिवस आहे. या दिवशी भगवान शिवाची पूजा करून आपण त्यांच्या आशीर्वादाने जीवनातील सर्व त्रासांपासून मुक्त होऊ शकतो.